आरसी बुक: बाईक मालकी आणि इन्श्युरन्स ट्रान्सफरविषयी तुम्हाला माहित असावे असे सर्वकाही

टू-व्हीलर इन्श्युरन्स हा इन्श्युरन्स प्रॉडक्ट आहे. ज्याद्वारे तुमच्या टू-व्हीलरला नैसर्गिक आपत्ती किंवा चोरी, घरफोडी आणि बर्गलरी सारख्या आकस्मिक घटनांमुळे नुकसान/हानी झाल्यास होणाऱ्या कोणत्याही आर्थिक नुकसानीपासून तुम्हाला संरक्षण प्राप्त होते. * टू-व्हीलर इन्श्युरन्स प्लॅन्स प्रामुख्याने दोन प्रकारचे आहेत:

1. थर्ड-पार्टी लायबिलिटी इन्श्युरन्स पॉलिसी
2. सर्वसमावेशक पॉलिसी

भारतात, तुमची टू-व्हीलर रस्त्यावर नेण्यापूर्वी थर्ड-पार्टी लायबिलिटी इन्श्युरन्स असणे अनिवार्य आहे. तुम्ही तुमचे वाहन बाईक इन्श्युरन्स ऑनलाईन किंवा ऑफलाईन प्रोसेस सह इन्श्युअर करू शकता. सर्वसमावेशक टू-व्हीलर पॉलिसी मिळवणे अनिवार्य नसले तरी तुम्हाला सर्वोत्तम सल्ला दिला जातो की कोणत्याही अभूतपूर्व घटनेच्या बाबतीत तुमच्या बाईकचे नुकसान भरण्यास मदत करते. * तुमच्या वाहनाचे रजिस्ट्रेशन, त्याची मालकी ट्रान्सफर आणि त्याचे आरसी बुक हे तुमच्या वाहनासाठी आवश्यक डॉक्युमेंट्स आहेत. तथापि, तुम्हाला रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट आवश्यक आहे खरेदी करताना किंवा तुमची बाईक इन्श्युरन्स पॉलिसी रिन्यू करताना. चला या महत्त्वाच्या डॉक्युमेंट्स विषयी काही उपयुक्त माहिती पाहूया.

आरसी बुक म्हणजे काय?

आरसी बुक किंवा रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट हे भारत सरकारद्वारे जारी केलेले अधिकृत डॉक्युमेंट आहे, जे आरटीओ (रिजनल ट्रान्सपोर्ट ऑफिस) कडे कायदेशीररित्या रजिस्टर्ड असल्याचे तुमच्या बाईकला प्रमाणित करते.. कालांतराने, रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट हे बुकलेट स्वरूपात जारी करण्यात येते. जे आता स्मार्ट कार्ड म्हणून उपलब्ध आहे. यामध्ये तुमच्या बाईक/टू-व्हीलर विषयी खालील तपशील आहेत:

1. रजिस्ट्रेशन तारीख आणि नंबर
2. इंजिन क्रमांक
3. चेसिस नंबर
4. वाहनाचा रंग
5. टू-व्हीलरचा प्रकार
6. कमाल आसन क्षमता
7. मॉडेल नंबर
8. इंधनाचा प्रकार
9. टू-व्हीलरची उत्पादन तारीख

यामध्ये तुमची वैयक्तिक माहिती जसे की तुमचे नाव आणि ॲड्रेस देखील आहे.

बाईक आरसी बुकची वैशिष्ट्ये

टू-व्हीलर आरसी बुक कोणत्याही मोटरसाईझ वाहनाच्या रजिस्ट्रेशनचा कायदेशीर पुरावा म्हणून काम करते. मोटर वाहन कायद्यानुसार, भारतातील प्रत्येक मोटर वाहन योग्य नोंदणी प्राधिकरणाकडे नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे, जेथे वाहन वापरले जाईल. वैध रजिस्ट्रेशन शिवाय कोणत्याही सार्वजनिक क्षेत्रात वाहन चालवणे किंवा वापरणे प्रतिबंधित आहे. खासगी किंवा नॉन-कमर्शियल वाहनांसाठी, आरसी रजिस्ट्रेशनच्या तारखेपासून 15 वर्षांसाठी वैध राहील. या कालावधीनंतर, ते प्रत्येक पाच वर्षात रिन्यू करणे आवश्यक आहे. वाहनाचा ब्रँड, मेक किंवा मॉडेल काहीही असले तरी, मोटर व्हेईकल ॲक्ट अंतर्गत सर्व कारसाठी रजिस्ट्रेशन अनिवार्य आहे.

आरसी बुक किंवा आरसी स्मार्ट कार्डसाठी कसे अप्लाय करावे?

तुमच्या बाईकच्या रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेटसाठी अप्लाय करणे हा भाग आहे तुमच्या वाहनाच्या रजिस्ट्रेशन प्रोसेसचा. सामान्यपणे, नवीन बाईकसाठी वाहन डीलर तुमच्यावतीने ही प्रोसेस करतो.. येथे, तुमचे वाहन आरटीओ अधिकाऱ्यांद्वारे तपासले जाते आणि आरसी बुक जारी केले जाते. जेव्हा डीलर तुमच्या वतीने बाईक रजिस्टर्स करतो, तेव्हा त्याची डिलिव्हरी केले जाईल जेव्हा आरसी चालू असेल. आरसी बुक 15 वर्षांसाठी वैध आहे आणि नंतर ते प्रत्येक 5 वर्षानंतर रिन्यू केले जाऊ शकते.

जर तुमचे आरसी बुक गहाळ झाल्यास काय होईल?

भारतात वैध रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट शिवाय टू-व्हीलर किंवा अन्य कोणतेही वाहन चालवणे बेकायदेशीर आहे.. त्यामुळे, जर तुमचे आरसी बुक हरवले असेल किंवा ते चोरीला गेले किंवा गहाळ झाले तर पोलीस तक्रार दाखल करा (चोरीला गेल्यास) आणि ड्युप्लिकेट आरसी बुक जारी करण्याची प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी तुमच्या जवळच्या आरटीओ सोबत संपर्क साधा. आरटीओ कडे खालील डॉक्युमेंट्स फॉर्म 26 सबमिट करा:

1. मूळ आरसी बुकची कॉपी
2. टॅक्स पेमेंट पावती आणि टॅक्स टोकन
3. तुमच्या टू-व्हीलर इन्श्युरन्स पॉलिसीची कॉपी
4. फायनान्सरकडून एनओसी (जर तुम्ही तुमची टू-व्हीलर लोनवर खरेदी केले असेल तर)
5. पीयूसी (पोल्यूशन अंडर कंट्रोल) सर्टिफिकेट
6. तुमचा ॲड्रेस पुरावा
7. तुमचा ओळखीचा पुरावा
8. पासपोर्ट साईझ फोटो

अंदाजे ₹300 चे पेमेंट करा आणि तुम्हाला पोचपावती स्लिप प्राप्त होईल, ज्यावर तुम्हाला तुमच्या घरपोच ड्युप्लिकेट आरसी बुकची हार्डकॉपी कधी प्राप्त होईल ती तारीख असेल.

बाईक आरसी ट्रान्सफरसाठी आवश्यक डॉक्युमेंट्स

ट्रान्सफर प्रोसेस सुरू करण्यापूर्वी, तुमच्याकडे आवश्यक डॉक्युमेंट्स तयार असल्याची खात्री करा. तयार ठेवण्यासाठी आवश्यक वस्तूंची चेकलिस्ट खाली दिली आहे:

1. रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट
2. टू-व्हीलर इन्श्युरन्स पॉलिसी डॉक्युमेंट्स
3. फिटनेस सर्टिफिकेट
4. उत्सर्जन प्रमाणपत्र
5. पोल्यूशन सर्टिफिकेट
6. वाहनाचे इंजिन आणि चेसिस पेन्सिल प्रिंट
7. टॅक्स क्लिअरन्स सर्टिफिकेट
8. अर्जदाराचे पासपोर्ट-साईझ फोटो
9. पॅन कार्ड (विक्रेता आणि खरेदीदार दोघांचे)
10. खरेदीदाराच्या जन्मतारीखचा पुरावा
11. खरेदीदाराचे उपक्रम

हे डॉक्युमेंट्स तयार असल्याने ट्रान्सफर प्रोसेस सुव्यवस्थित करण्यास मदत होईल.

तुम्ही बाईकचे RC ऑनलाईन कसे ट्रान्सफर करू शकता?

जर तुम्ही भिन्न राज्यात जात असाल, दीर्घ कालावधीसाठी (एका वर्षापेक्षा जास्त) किंवा कायमस्वरुपी, तर तुम्हाला तुमच्या बाईकची आरसी ट्रान्सफर करणे आवश्यक आहे. तुमच्या बाईकची आरसी ट्रान्सफर करण्याची प्रक्रिया सोपी आहे:

1. तुमच्या वर्तमान आरटीओ कडून एनओसी लेटर मिळवा.
2. तुमच्या बाईक/टू-व्हीलरला नवीन राज्यात ट्रान्सपोर्ट करण्याची व्यवस्था.
3. नवीन राज्यात तुमच्या बाईकच्या रजिस्ट्रेशनसाठी अप्लाय करा.
4. नवीन राज्याच्या नियमांनुसार पेमेंट आणि रोड टॅक्स भरा.

बाईक मालकी ट्रान्सफर खर्च

भारतात टू-व्हीलरची मालकी ट्रान्सफर करण्यासाठी विशिष्ट प्रोसेस आवश्यक आहे आणि त्यासाठी काही फी आकारली जाते. तुमच्या लोकेशन आणि वाहनाच्या वयानुसार नेमका खर्च बदलू शकतो. जर तुम्ही तुमचे आरसी बुक पूर्ण केले असेल तर आरटीओ टू-व्हीलर इन्श्युरन्स खर्चाचे सामान्य ब्रेकडाउन येथे दिले आहे.

कृपया नोंद घ्या: हे अंदाजित खर्च आहेत आणि तुमच्या लोकेशन आणि विशिष्ट परिस्थितीनुसार बदलू शकतात. नवीनतम फी संरचनेसाठी तुमच्या स्थानिक रिजनल ट्रान्सपोर्ट ऑफिस (आरटीओ) सोबत सल्लामसलत करण्याचा सल्ला दिला जातो.

तुम्ही बाईक मालकी ऑनलाईन कशी ट्रान्सफर करू शकता?

जेव्हा तुम्ही सेकंड-हँड बाईक खरेदी करत असाल किंवा तुमची बाईक विक्री करत असाल, तेव्हा तुम्हाला बाईक मालकी ट्रान्सफर प्रोसेसचा विचार करणे आवश्यक आहे. तुमची टू-व्हीलर इन्श्युरन्स पॉलिसी देखील अपडेट करणे आवश्यक आहे. हे खरेदीदार आहे ज्यांना टू-व्हीलर मालकी ट्रान्सफरची प्रोसेस सुरू करावी लागेल.

वाहतूक कार्यालयाच्या संचालनालयात खाली नमूद डॉक्युमेंट्स सबमिट करा:

1. आरसी बुक
2. इन्श्युरन्स कॉपी
3. एमिशन टेस्ट सर्टिफिकेट
4. विक्रेत्याचा ॲड्रेस पुरावा
5. टॅक्स पेमेंट पावती
6. फॉर्म 29 आणि 30
7. खरेदीदार आणि विक्रेत्याचे पासपोर्ट साईझ फोटो

बाईकच्या मालकी ट्रान्सफरसाठी स्टेप्स येथे आहेत

1. वरील डॉक्युमेंट्सची पडताळणी केली जाईल आणि नंतर अधिकारी/रजिस्ट्रेशन प्राधिकरणांकडून स्वाक्षरी केली जाईल.
2. अंदाजे ₹250 चे पेमेंट करा.
3. पोचपावती पावती संकलित करा.
4. रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या'.
5. 'वाहन रजिस्ट्रेशन संबंधित सेवा' या लिंकवर क्लिक करा'.
6. पुढील स्क्रीनमध्ये ट्रान्सफर रजिस्ट्रेशन नंबर एन्टर करा.
7. 'पुढे सुरू ठेवा' बटनावर क्लिक करा.
8. पुढील स्क्रीनवर, 'अन्य सेक्शन' वर क्लिक करा’.
9. तुमच्या मोबाईल नंबरवर पाठवलेला रजिस्ट्रेशन नंबर, चेसिस नंबर, मोबाईल नंबर आणि ओटीपी एन्टर करा.
10. 'तपशील दाखवा' वर क्लिक करा’. या बटनावर क्लिक केल्यावर, तुमच्या वाहनाचा संपूर्ण तपशील प्रदर्शित होईल.
11. समान पेजवर, तुम्हाला 'मालकी ट्रान्सफर' पर्याय दिसून येईल.'. पर्याय निवडा.
12. वाहनाच्या नवीन मालकाचा तपशील एन्टर करा.
13. ट्रान्सफर फी रक्कम तपासा आणि प्रोसेस पूर्ण करण्यासाठी पेमेंट करण्यासाठी पुढे सुरू ठेवा.

आशा आहे की हे डॉक्युमेंट तुम्हाला टू-व्हीलर रजिस्ट्रेशन प्रोसेस, बाईकच्या आरसी बुकचे तपशील, गहाळ आरसी बुक संबंधित मार्ग, आरसी बुक ट्रान्सफर करण्याची प्रोसेस आणि बाईक मालकी ऑनलाईन ट्रान्सफर करण्यास मदत करते. तुमची बाईक विक्री करताना तुमच्याकडे टू-व्हीलर इन्श्युरन्स असल्याची खात्री करा. शिवाय, नेहमी सर्व कायदेशीर आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी तुम्ही त्रास-मुक्त प्रोसेससाठी थर्ड-पार्टी बाईक इन्श्युरन्स ऑनलाईन खरेदी करा नेहमीच सर्व कायदेशीर आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी त्रासमुक्त प्रोसेस साठी. अधिक जाणून घ्या: पटना आरटीओ: वाहन रजिस्ट्रेशन आणि इतर आरटीओ सर्व्हिसेससाठी गाईड

तुमच्या वाहनाच्या आरसीवर तपशील बदलण्यासाठी कोणत्या स्टेप्स आहेत?

काही परिस्थितीत, तुम्हाला तुमच्या वाहनाच्या रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट वर नमूद केलेले तपशील बदलावे लागेल. अशा बदलासाठी काही कारणे असू शकतात की तुमच्या वाहनाचे हायपोथिकेशन काढून टाकणे, तुमच्या बाईकचा रंग बदलणे, आरटीओ मंजुरीची आवश्यकता असलेले सुधारणा किंवा तुमच्या ॲड्रेस सारख्या वैयक्तिक तपशिलामध्ये बदल करणे. या सर्व परिस्थितींमध्ये तुम्हाला संबंधित आरटीओला सूचित करावे लागेल आणि त्यास बदलावे लागेल. तथापि, ते ऑनलाईन बदलणे देखील शक्य आहे. तुम्ही हे कसे करू शकता हे येथे दिले आहे:

1. तुमच्या आरसी वरील तपशील बदलण्यासाठी रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाची अधिकृत वेबसाईट, वाहन सिटीझन सर्व्हिसला भेट द्या.
2. तुमच्या बाईकचा रजिस्ट्रेशन नंबर प्रविष्ट करा आणि 'पुढे सुरू ठेवा' वर क्लिक करा’.
3. पुढे, 'मूलभूत सेवा' पर्याय निवडा.
4. तुमच्या बाईकच्या चेसिस नंबरचे शेवटचे पाच अंक एन्टर करा आणि त्यास प्रमाणित करा.
5. याद्वारे ओटीपी निर्माण होईल. ओटीपी एन्टर करा आणि 'सबमिट करा' वर क्लिक करा’.
6. वरील तपशील प्रमाणित झाल्यानंतर, तुम्हाला तुमचे आरसी बदलण्यासाठी आवश्यक असलेला पर्याय निवडू शकता.
7. उदाहरणार्थ, तुम्हाला तुमचा ॲड्रेस बदलायचा असेल. आता, तुम्हाला 'सर्व्हिस तपशील' एन्टर करणे आणि तुमचे 'इन्श्युरन्स तपशील देखील अपडेट करणे आवश्यक आहे’.
8. आवश्यक शुल्क भरल्यानंतर, तुम्हाला तुमचे डॉक्युमेंट्स अपलोड करावे लागतील आणि तुमची अपॉईंटमेंट शेड्यूल केली जाऊ शकते.

तुमच्या वाहनाचे RC सरेंडर कसे करावे?

तुमच्या टू-व्हीलरची आरसी सरेंडर करणे ही एक महत्त्वाची स्टेप आहे. जिथे तुमचे वाहन चोरीला गेले आहे आणि कधीही पुन्हा प्राप्त झाले नाही, नुकसानग्रस्त आणि दुरुस्तीच्या पलीकडे जाऊ शकत नाही, वेगवेगळ्या कारणांमुळे किंवा स्क्रॅप केले जाऊ शकत नाही. तुमचे आरसी सरेंडर करणे हे सुनिश्चित करते की तुमचे वाहन भिन्न मालकाकडे रजिस्टर्ड नाही आणि त्याचा रजिस्ट्रेशन नंबर आरटीओ रेकॉर्डमध्ये कॅन्सल केला आहे. आरसी सरेंडर कसे करावे हे येथे दिले आहे:

1. तुमची आरसी सरेंडर करण्यासाठी रस्ता वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाची अधिकृत वेबसाईट वाहन सिटीझन सर्व्हिसला भेट द्या.
2. तुमच्या बाईकचा रजिस्ट्रेशन नंबर प्रविष्ट करा आणि 'पुढे सुरू ठेवा' वर क्लिक करा’.
3. यानंतर, 'ऑनलाईन सर्व्हिस' पर्याय निवडा आणि 'आरसी सरेंडर' वर क्लिक करा’.
4. तुमच्या बाईकच्या चेसिस नंबरचे शेवटचे पाच अंक एन्टर करा आणि त्यास प्रमाणित करा.
5. याद्वारे ओटीपी निर्माण होईल. ओटीपी एन्टर करा आणि 'सबमिट करा' वर क्लिक करा’.
6. वरील तपशील प्रमाणित झाल्यानंतर, तुम्हाला तुमचा आरसी सरेंडर करण्यासाठी आवश्यक असलेला पर्याय निवडू शकता.
7. आता, तुम्हाला 'सर्व्हिस तपशील' एन्टर करणे आणि तुमचे 'इन्श्युरन्स तपशील देखील अपडेट करणे आवश्यक आहे’.
8. आवश्यक शुल्क भरल्यानंतर, तुम्हाला तुमचे डॉक्युमेंट्स अपलोड करावे लागतील आणि तुमची अपॉईंटमेंट शेड्यूल केली जाऊ शकते.

निष्कर्ष

Two-wheeler insurance and a valid Registration Certificate (RC) are essential components of owning and operating a bike in India. While third-party liability insurance is mandatory, a comprehensive policy is highly recommended for broader financial protection. The RC book, now available as a smart card, serves as a crucial document verifying your bike's legal registration and contains vital details about the vehicle and its owner. Read More: How to Get a Driving Licence Without a Test?

एफएक्यू

आरसी मालकी ट्रान्सफर म्हणजे काय?

टू-व्हीलरची मालकी विक्रेत्याकडून खरेदीदाराकडे ट्रान्सफर करण्याची ही कायदेशीर प्रोसेस आहे, जी रजिस्ट्रेशन सर्टिफिकेट (आरसी) मध्ये दिसून येते.

आरसी मालकी ट्रान्सफरसाठी कोणते डॉक्युमेंट्स आवश्यक आहेत? 

यामध्ये खुद्द आरसी, ट्रान्सफर ॲप्लिकेशन फॉर्म, विक्री करार, दोन्ही पक्षांचे ओळख पुरावे आणि पोल्यूशन अंडर कंट्रोल सर्टिफिकेट (पीयूसी) यांचा समावेश होतो.

आरसी मालकी ट्रान्सफर प्रोसेस पूर्ण करण्यासाठी किती वेळ लागतो? 

कालावधी बदलू शकतो, परंतु सामान्यपणे ऑनलाईन प्रोसेसिंगसाठी 1-2 आठवडे आणि ऑफलाईन प्रोसेसिंगसाठी एक महिन्यापर्यंत वेळ लागतो.

आरसी मालकी ट्रान्सफरसाठी फी किती आहे? 

या फीमध्ये सरकारी शुल्क, ॲप्लिकेशन शुल्क आणि संभाव्य राज्य-विशिष्ट शुल्क समाविष्ट आहेत. अंदाजित खर्चासाठी वरील टेबल रेफर करा.

जर वाहनावर लोन असेल तर मी आरसी ट्रान्सफर करू शकेन का? 

नाही, जर वाहनासाठी थकित लोन असेल तर तुम्ही मालकी ट्रान्सफर करू शकत नाही. ट्रान्सफर प्रोसेस सुरू करण्यापूर्वी लोन सेटल करणे आवश्यक आहे. *प्रमाणित अटी लागू *इन्श्युरन्स हा विनंतीचा विषय आहे. लाभ, अपवाद, मर्यादा, अटी व शर्तींविषयी अधिक तपशीलासाठी, कृपया सेल्स पूर्ण करण्यापूर्वी सेल्स ब्रोशर/पॉलिसी मजकूर काळजीपूर्वक वाचा.