• search-icon
  • hamburger-icon

सेक्शन 80DD इन्कम टॅक्स कपात: याविषयी तुम्हाला माहित हवे असे सर्वकाही

  • Health Blog

  • 22 जुलै 2025

  • 150 Viewed

Contents

  • सेक्शन 80DD म्हणजे काय?
  • सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीची कमाल रक्कम
  • onditions to Avail of Section 80DD Deduction
  • सेक्शन 80DD चे पात्रता निकष
  • सेक्शन 80DD चे आवश्यक डॉक्युमेंट्स
  • 80DD कपात आजार कव्हर केलेले लिस्ट
  • इन्कम टॅक्स ॲक्टच्या सेक्शन 80DD अंतर्गत कोणते खर्च कपातयोग्य आहेत?
  • सेक्शन 80DD अंतर्गत कोणत्या आजारांना अपंगत्व म्हणून वर्गीकृत केले जाते?
  • सेक्शन 80U आणि सेक्शन 80DD मधील फरक
  • सेक्शन 80DD ची मर्यादा
  • 80डीडी क्लेम करण्याचे लाभ
  • Eligibility for Claiming Deductions u
  • s 80DD
  • सेक्शन 80DD अंतर्गत लाभ क्लेम करण्यासाठी कोणते डॉक्युमेंट्स सादर करणे आवश्यक आहे?
  • सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम कसा करावा
  • टाळता येऊ शकतील अशा सामान्य चुका
  • सेक्शन 80DD अंतर्गत कपात क्लेम करण्याच्या अटी
  • निष्कर्ष
  • एफएक्यू

मागील काही दशकांपासून वैद्यकीय महागाईचा दर वाढत आहे. उपचारांच्या खर्चात सतत वाढ झाल्यामुळे तुमच्या मेहनतीने कमावलेल्या पैशांमधून वैद्यकीय खर्चासाठी पैशांची उपलब्धता करणे कठीण ठरत आहे. जेव्हा तुमच्या घरी विशेष गरजा असलेली व्यक्ती असते तेव्हा तुमचे फायनान्स आणि उपचार खर्च मॅनेज करणे आणखी आव्हानकारक ठरू शकते. म्हणून, इन्कम टॅक्स ॲक्ट 1961 अन्वये अपंग व्यक्ती म्हणून वर्गीकृत केलेल्या व्यक्तीच्या देखभालीशी संबंधित पेमेंटसाठी काही कपातीची परवानगी देतो.

सेक्शन 80DD म्हणजे काय?

इन्कम टॅक्स ॲक्टच्या सेक्शन 80DD मुळे एखाद्या व्यक्तीला अपंगत्वामुळे ग्रस्त व्यक्तीच्या वैद्यकीय उपचार, प्रशिक्षण किंवा पुनर्वसनासाठी खर्च कपात क्लेम करण्यास सक्षम केले जाते. हे सेक्शन केवळ थेट वैद्यकीय खर्चाची परवानगी देत नाही तर अशा उपचारांच्या संदर्भात विशिष्ट इन्श्युरन्स पॉलिसीसाठी देय प्रीमियम देखील देते. कपातीसाठी पात्र होण्यासाठी अवलंबून असलेल्या अपंगत्वासाठी, ते कायद्यात विहित केलेल्या नियमांतर्गत मान्यताप्राप्त वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे प्रमाणित असणे आवश्यक आहे. अशा कपातीचा प्राथमिक उद्देश अपंग अवलंबून असलेल्या व्यक्तीची काळजी घेण्याशी संबंधित भार कमी करणे आणि आर्थिक प्रोत्साहनांद्वारे आवश्यक उपचारांची उपलब्धता वाढवणे आहे.

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीची कमाल रक्कम

सेक्शन 80DD अंतर्गत उपलब्ध कमाल कपात अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठी ₹75,000 आणि गंभीर अपंगत्वासाठी ₹1,25,000 पर्यंत आहे.

सेक्शन 80DD कपात प्राप्त करण्याच्या अटी

सेक्शन 80डीडी कपातीसाठी पात्र होण्यासाठी, करदाता निवासी व्यक्ती किंवा एचयूएफ असणे आवश्यक आहे आणि अवलंबून असलेल्या व्यक्तीकडे विहित वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे प्रमाणित केल्याप्रमाणे अपंगत्व असणे आवश्यक आहे. अवलंबून असलेले व्यक्तीचे पती/पत्नी, मुले, पालक किंवा भावंडे असू शकतात. कायद्याअंतर्गत नमूद केल्याप्रमाणे वैद्यकीय प्राधिकरणाकडून वैध अपंगत्व प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.

सेक्शन 80DD चे पात्रता निकष

The deduction under section 80DD of the Income Tax Act can be claimed not only by an individual, but also any Hindu Undivided Family (HUF) caretaker paying for it. This deduction under Section 80DD of Income Tax Act is not available to foreign nationals or NRIs, as the governments in those countries have several programs for medical treatments. *

सेक्शन 80DD चे आवश्यक डॉक्युमेंट्स

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम करण्यासाठी, खालील डॉक्युमेंट्स आवश्यक आहेत. हे 80DD डॉक्युमेंट्स आवश्यक असलेल्या खर्चासाठी पुरावा म्हणून काम करतात आणि टॅक्स फायलिंग प्रोसेस दरम्यान क्लेमची सत्यता पडताळण्यासाठी आवश्यक आहेत.

  • अवलंबून असलेल्या अपंगत्वाची पुष्टी करणारे मान्यताप्राप्त वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे जारी केलेले वैध वैद्यकीय प्रमाणपत्र.
  • अपंग अवलंबित व्यक्तीच्या वैद्यकीय उपचार, प्रशिक्षण आणि पुनर्वसन मध्ये झालेल्या खर्चाची पावती आणि बिल.
  • जर या उपचारांसाठी विशिष्ट इन्श्युरन्स पॉलिसी खरेदी केली गेली असेल तर प्रीमियम पेमेंटचा तपशील आणि पुरावा आवश्यक आहे.

80DD कपात आजार कव्हर केलेले लिस्ट

कव्हर केलेल्या अपंगत्वामध्ये समाविष्ट आहे:

  • अंधत्व
  • लो व्हिजन
  • लेप्रोसी-सिक्युअर्ड
  • ऐकण्यात कमतरता
  • लोको-मोटर अपंगत्व
  • मतिमंदत्व
  • मानसिक रोग ?
  • आत्मकेंद्रीपणा
  • सेरेब्रल पाल्सी आणि अन्य अनेक अपंगत्व.

अधिक जाणून घ्या: Tax Saving Options for Senior Citizens Beyond 80C

इन्कम टॅक्स ॲक्टच्या सेक्शन 80DD अंतर्गत कोणते खर्च कपातयोग्य आहेत?

तुमच्या उत्पन्नाच्या रिटर्न मध्ये कपात म्हणून खालील खर्च अनुमतीयोग्य आहेत, जे एकूण टॅक्स दायित्व कमी करण्यास मदत करते:

  • नर्सिंग, प्रशिक्षण आणि आवश्यक असलेल्या कोणत्याही पुनर्वसनासह वैद्यकीय उपचारांशी संबंधित पेमेंट.
  • अशा व्यक्तींच्या हेल्थ इन्श्युरन्स उतरवण्यासाठी लाईफ इन्श्युरन्स कंपन्यांनी तयार केलेल्या प्लॅन साठी केलेले कोणतेही पेमेंट (पॉलिसीमध्ये नमूद केलेल्या अटींच्या अधीन).

Note: Please note that tax benefits are subject to change in tax laws.

सेक्शन 80DD अंतर्गत कोणत्या आजारांना अपंगत्व म्हणून वर्गीकृत केले जाते?

Ailments that are defined as per section 2 of the Persons with Disabilities (Equal Opportunities, Protection of Rights and Full Participation) Act, 1995 and clause (a), (c) and (h) of section 2 of the National Trust for Welfare of Persons with Autism, Cerebral Palsy, Mental Retardation and Multiple Disabilities Act, 1999 are considered as a disability under section 80DD. These ailments include autism, cerebral palsy, and multiple disabilities in its purview.

*Note: Please note that tax benefits are subject to change in tax laws.

सेक्शन 80U आणि सेक्शन 80DD मधील फरक

निकष

Section 80U

Section 80DD

पात्रता

For individuals with a disability (40% or more)

For dependents with disabilities (40% or more)

उद्देश

Deduction for the individual with a disability

Deduction for expenses incurred for a disabled dependent

Deduction Amount

₹75,000 (₹1,25,000 for severe disability)

₹75,000 (₹1,25,000 for severe disability)

Taxpayer Type

Applicable to the person with a disability

Applicable to the guardian of a disabled dependent

क्लेम

Directly claimed by the disabled person

Claimed by the guardian/legal representative of the disabled dependent

&

सेक्शन 80DD ची मर्यादा

सेक्शन 80डीडी गंभीर फायनान्शियल सपोर्ट प्रदान करत असताना, त्याच्या लागूतेची मर्यादा आहेत. जर अपंगत्व असलेल्या अवलंबून असलेल्या व्यक्तीने स्वत:साठी सेक्शन 80U अंतर्गत कपात क्लेम केली तर त्या अवलंबून असलेल्या व्यक्तीसाठी सेक्शन 80DD अंतर्गत कपात इतर कोणासाठीही उपलब्ध नाही. इन्श्युरर किंवा नियोक्त्याकडून या खर्चासाठी प्राप्त झालेली कोणतीही प्रतिपूर्ती या कपातीसाठी पात्रतेला नकार देईल. या प्रतिबंधांचा उद्देश तरतुदीचा गैरवापर टाळण्यासाठी आणि केवळ पात्र करदात्यांद्वारे लाभ घेतला जाईल याची खात्री करण्यासाठी आहे.

80डीडी क्लेम करण्याचे लाभ

80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम करणे मोठ्या प्रमाणात टॅक्स लाभ प्रदान करते, ज्यामुळे दिव्यांग अवलंबून असलेल्यांची काळजी घेणाऱ्यांचे टॅक्स पात्र उत्पन्न थेट कमी होते. अशा दाव्यांचा फायदा आर्थिक लाभाच्या पलीकडे जातो, ज्यामुळे त्यांच्या काळजीदारांची आर्थिक वचनबद्धता सुलभ करून दिव्यांग व्यक्तींसाठी सहाय्यक वातावरण तयार होते.

u/s 80DD कपातीचा क्लेम करण्यासाठी पात्रता

पात्रता विशिष्ट अपंगत्वासह अवलंबून असलेल्या व्यक्तींची काळजी घेणाऱ्या सर्व निवासी व्यक्ती किंवा एचयूएफ ला विस्तारित करते, जिथे अवलंबून असलेल्या व्यक्तीने कलम 80U अंतर्गत लाभांचा क्लेम केला नाही.

सेक्शन 80DD अंतर्गत लाभ क्लेम करण्यासाठी कोणते डॉक्युमेंट्स सादर करणे आवश्यक आहे?

आवश्यक डॉक्युमेंट्समध्ये अपंगत्व सर्टिफिकेशन, खर्चाचा पुरावा, प्रीमियम भरल्यास इन्श्युरन्स पॉलिसी डॉक्युमेंट्स आणि अवलंबून असलेल्याचे पॅन तपशील समाविष्ट आहेत.

*प्रमाणित अटी लागू

Note: Please note that tax benefits are subject to change in tax laws.

अधिक जाणून घ्या: Old Tax Regime vs New Tax Regime

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम कसा करावा

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम करण्यासाठी, तुमच्या इन्कम टॅक्स रिटर्नमध्ये खर्च किंवा इन्श्युरन्स प्रीमियम भरलेला तपशील समाविष्ट करा. टॅक्स प्राधिकरणांद्वारे पडताळणीसाठी आवश्यक असलेले सर्व सहाय्यक डॉक्युमेंट्स जसे की मेडिकल सर्टिफिकेट आणि पावती राखून ठेवा. तुम्हाला ही कपात क्लेम करण्यास मदत करण्यासाठी स्टेप-बाय-स्टेप गाईड येथे दिले आहे:

1. अपंगत्व प्रमाणपत्र मिळवा

मान्यताप्राप्त वैद्यकीय प्राधिकरणाकडून वैध अपंगत्व प्रमाणपत्र सुरक्षित करा. हे प्रमाणपत्र प्राप्तिकर कायद्याअंतर्गत निर्दिष्ट मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार अपंगत्वाची मर्यादा नमूद करणे आवश्यक आहे.

2. डॉक्युमेंटेशन एकत्रित करा

अवलंबून असलेल्यांचे वैद्यकीय उपचार, प्रशिक्षण आणि पुनर्वसन यावरील खर्चाशी संबंधित सर्व पावती आणि डॉक्युमेंट्स संकलित करा. जर विशेषत: या उद्देशासाठी कव्हरेज असेल तर यामध्ये पेड इन्श्युरन्स प्रीमियमच्या पावत्यांचा समावेश होतो.

3. संबंधित आयटीआर फॉर्म भरा

तुमचे इन्कम टॅक्स रिटर्न भरताना, आयटीआर फॉर्मच्या योग्य सेक्शनमध्ये अपंग अवलंबून असलेल्या व्यक्तीच्या काळजीवर खर्च केलेली रक्कम समाविष्ट करा. फॉर्म अपंगत्वाचा प्रकार आणि खर्च केलेल्या रकमेविषयी तपशील विचारू शकतो.

4. कपात क्लेम करा

सेक्शन 80DD अंतर्गत संबंधित कॉलममध्ये फायनान्शियल वर्षादरम्यान खर्च केलेली एकूण रक्कम एन्टर करा. क्लेम केलेली रक्कम तुमच्याकडे असलेल्या सहाय्यक कागदपत्रांशी मॅच होत असल्याची खात्री करा.

5. कागदपत्रे तयार ठेवा

रिटर्न दाखल केल्यानंतर किमान सहा वर्षांसाठी सर्व सहाय्यक डॉक्युमेंट्स ठेवा, कारण याची छाननी किंवा पडताळणीच्या उद्देशाने टॅक्स अधिकाऱ्यांना आवश्यकता असू शकते.

टाळता येऊ शकतील अशा सामान्य चुका

सेक्शन 80डीडी कपातीचा क्लेम करताना, अनेक सामान्य त्रुटी आहेत ज्यामुळे तुमच्या टॅक्स फायलिंगमध्ये समस्या निर्माण होऊ शकतात. सामान्य चुकांची यादी येथे दिली आहे:

1. योग्य प्रमाणपत्राचा अभाव

मान्यताप्राप्त वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे जारी केलेल्या अपंगत्वाचे योग्य प्रमाणपत्र सुरक्षित करण्यात किंवा राखण्यात अयशस्वी.

2. दुहेरी क्लेम

सेक्शन 80DD आणि सेक्शन 80U दोन्ही अंतर्गत एकाच वर्षात समान अवलंबून असलेल्या व्यक्तीशी संबंधित क्लेम दाखल करणे, ज्याला विद्यमान टॅक्स कायद्यांतर्गत अनुमती नाही.

3. कागदपत्रे अनुपलब्ध आहेत

सेक्शन 80DD मध्ये क्लेम केलेल्या खर्चाचे बॅक-अप घेण्यासाठी योग्य पावती आणि इतर महत्त्वाचे डॉक्युमेंट्स ठेवणे.

4. चुकीची माहिती

अपंगत्वाचे स्वरूप किंवा डिग्री सांगण्यात निष्काळजी चुका, मूल्यांकनादरम्यान जुळत असू शकतात.

5. उशिराचे सादरीकरण

शेवटच्या क्षणी केवळ वेळोवेळी सादरीकरणामुळे टॅक्स रिटर्नमध्ये त्रुटी किंवा चुका होतात.

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपात क्लेम करण्याच्या अटी

सेक्शन 80DD अंतर्गत कपातीचा क्लेम करताना, अनुपालन सुनिश्चित करण्यासाठी आणि कोणतीही कायदेशीर समस्या टाळण्यासाठी इन्कम टॅक्स कायद्याद्वारे निर्धारित विशिष्ट अटींचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे. लक्षात ठेवण्याच्या प्रमुख अटी येथे आहेत:

1. अवलंबून असलेल्या अपंगत्वाची स्थिती

ज्यावर कपातीचा क्लेम केला जातो, त्यावर अवलंबून असलेले RPwD कायदा, 2016 अंतर्गत परिभाषित केल्याप्रमाणे अपंगत्वाने ग्रस्त असणे आवश्यक आहे . सरकारद्वारे मान्यताप्राप्त वैद्यकीय प्राधिकरणाद्वारे ही स्थिती प्रमाणित केली पाहिजे.

2. अवलंबून असलेल्या व्यक्तीद्वारे नॉन-क्लेम

त्याच मूल्यांकन वर्षासाठी अवलंबून असलेल्यांनी सेक्शन 80U अंतर्गत स्वत:साठी कपातीचा क्लेम केला नसावा. जर अवलंबून असलेल्या व्यक्तीने यापूर्वीच सेक्शन 80U चा लाभ घेतला असेल तर तुम्ही त्या अवलंबून असलेल्या खर्चासाठी 80DD कपात क्लेम करू शकत नाही.

3. आवश्यक डॉक्युमेंटेशन

अपंगत्व, वैद्यकीय उपचार, नर्सिंग, पुनर्वसन आणि इन्श्युरन्स प्रीमियमवर झालेल्या खर्चाची पावती जर असल्यास तपशीलवार वैद्यकीय प्रमाणपत्रांसह सर्व आवश्यक डॉक्युमेंट्स राखणे आणि सबमिट करणे आवश्यक आहे.

निष्कर्ष

While section 80DD provides for a deduction in your income tax return, you can also purchase health insurance plans that are specifically designed to help cover the medical expenses. These may include critical illness plans or even health insurance for senior citizens. These health insurance plans also provide medical coverage for the already soaring treatment costs. In addition, the premiums paid for these plans are deductible under section 80D subject to prevalent limits. Thus, you can get dual benefits from purchasing a health cover. Before you finalise on any plan, make sure to understand what is health insurance and how it can benefit you by safeguarding your finances while the right treatment is made available for the insured individual.&&

एफएक्यू

Can insurance premiums paid for the disabled dependent be claimed under Section 80DD?

Yes, insurance premiums paid for a disabled dependent can be claimed under Section 80DD as part of the overall expenditure on their medical care and treatment, subject to the conditions.

Can I claim Section 80DD deduction for multiple dependents?

Yes, you can claim Section 80DD deductions for multiple disabled dependents, but the total deduction amount will be limited to ₹75,000 or ₹1,25,000, depending on the severity of their disability.

Who qualifies to claim benefits under Section 80DD?

Any individual or Hindu Undivided Family (HUF) who incurs expenses for the medical care or insurance of a disabled dependent qualifies to claim benefits under Section 80DD.

How does Section 80DD differ from Section 80DDB?

Section 80DD allows deductions for medical expenses and insurance premiums for disabled dependents, while Section 80DDB provides deductions for the treatment of specific diseases. The latter focuses on treatment costs, while the former is about dependency and care.

Is it possible to claim both Section 80DD and Section 80U deductions?

Yes, it is possible to claim both deductions if an individual is eligible for Section 80U (for their own disability) and Section 80DD (for a disabled dependent) in the same financial year.

Can I avail Section 80DD benefits under the new tax regime?

No, the benefits under Section 80DD are not available under the New Tax Regime, as it does not allow for deductions or exemptions.

*प्रमाणित अटी लागू इन्श्युरन्स हा विनंतीचा विषय आहे. लाभ, अपवाद, मर्यादा, अटी व शर्तींबद्दल अधिक तपशिलांसाठी, कृपया खरेदी करण्यापूर्वी सेल्स ब्रोशर/ पॉलिसी मजकूर काळजीपूर्वक वाचा.

Go Digital

Download Caringly Yours App!

  • appstore
  • playstore
godigi-bg-img