ટૂ-વ્હીલર ઇન્શ્યોરન્સ એક ઇન્શ્યોરન્સ પ્રૉડક્ટ છે, જે તમારા ટૂ-વ્હીલરને કુદરતી આપત્તિઓ અથવા ચોરી, ઘરફોડી અને અકસ્માત જેવી અણધારી ઘટનાઓને કારણે થતા નુકસાન/હાનિમાં તમને કોઈપણ ફાઇનાન્શિયલ નુકસાન સામે સુરક્ષિત કરે છે. * બે પ્રકારના ટૂ-વ્હીલર ઇન્શ્યોરન્સ પ્લાન છે:
- થર્ડ-પાર્ટી લાયબિલિટી ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી
- કોમ્પ્રિહેન્સિવ પૉલિસી
ભારતમાં ટૂ-વ્હીલર ચલાવતા પહેલાં થર્ડ-પાર્ટી લાયબિલિટી ઇન્શ્યોરન્સ હોવો ફરજિયાત છે. તમે તમારા વાહનને આ રીતે ઇન્શ્યોર કરી શકો છો
બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ ઑનલાઇન અથવા ઑફલાઇન પ્રક્રિયા દ્વારા. કોમ્પ્રિહેન્સિવ ટૂ-વ્હીલર પૉલિસી મેળવવી ફરજિયાત નથી, પરંતુ તેને ખરીદવી એ સલાહભર્યું છે કારણ કે તે કોઈપણ અભૂતપૂર્વ ઘટનાઓના કિસ્સામાં તમારી બાઇકને થયેલ નુકસાન સામે ચુકવણી કરવામાં મદદ કરે છે. * તમારા વાહનનું રજિસ્ટ્રેશન, તેની માલિકીની ટ્રાન્સફર અને તેની આરસી બુક એ ડૉક્યૂમેન્ટ છે, જે તમારા વાહનની આવરદા દરમિયાન જરૂરી છે. જો કે, તમારે તમારી બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદતી અથવા રિન્યુ કરતી વખતે રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટની જરૂર પડશે. ચાલો આ મહત્વપૂર્ણ ડૉક્યૂમેન્ટ વિશે કેટલીક ઉપયોગી માહિતી જોઈએ.
આરસી બુક શું છે?
આરસી બુક અથવા રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ એ ભારત સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલ એક અધિકૃત ડૉક્યૂમેન્ટ છે, જે તમારી બાઇક કાનૂની રીતે આરટીઓ (પ્રાદેશિક પરિવહન કચેરી) સાથે રજિસ્ટર્ડ હોવાનું પ્રમાણિત કરે છે. રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ, જે બુકલેટના રૂપમાં જારી કરવામાં આવતું હતું, તે સમય જતાં હવે સ્માર્ટ કાર્ડના રૂપે ઉપલબ્ધ છે. તેમાં તમારી બાઇક/ટૂ-વ્હીલર વિશે નીચેની વિગતો હોય છે:
- રજિસ્ટ્રેશનની તારીખ અને નંબર
- એન્જિન નંબર
- ચેસિસ નંબર
- વાહનનો કલર
- ટૂ-વ્હીલરનો પ્રકાર
- મહત્તમ બેઠક ક્ષમતા
- મૉડેલ નંબર
- ફ્યુઅલ પ્રકાર
- ટૂ-વ્હીલરની ઉત્પાદનની તારીખ
તેમાં તમારી વ્યક્તિગત માહિતી જેમ કે તમારું નામ અને ઍડ્રેસ પણ હોય છે.
ટૂ-વ્હીલરની આરસી બુક કેવી રીતે મેળવવી?
તમારી બાઇકના રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ માટે અરજી કરવી એ તમારા વાહનની રજિસ્ટ્રેશન પ્રક્રિયાનો એક ભાગ છે. સામાન્ય રીતે, નવી બાઇક માટે, વાહનના ડીલર તમારા વતી આ પ્રક્રિયા કરે છે. અહીં, આરટીઓ અધિકારીઓ દ્વારા તમારા વાહનનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે અને આરસી જારી કરવામાં આવે છે. જ્યારે ડીલર તમારા વતી બાઇક રજિસ્ટર કરે છે, ત્યારે આરસી આવ્યા પછી જ તેની ડિલિવરી કરવામાં આવશે. આરસી 15 વર્ષ માટે માન્ય હોય છે અને પછી તેને દરેક 5 વર્ષ બાદ રિન્યુ કરી શકાય છે.
જો તમારી આરસી બુક ખોવાઈ જાય તો શું થશે?
ભારતમાં, જો તમારી પાસે માન્ય રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ ન હોય તો ટૂ-વ્હીલર અથવા અન્ય કોઈપણ વાહન ચલાવવું ગેરકાયદેસર છે. તેથી, જો તમારું આરસી ખોવાઈ ગયું હોય અથવા ચોરાઈ ગયું હોય અથવા ગેરવલ્લે થઈ ગયું હોય, તો કૃપા કરીને પોલીસમાં ફરિયાદ કરવાની રહેશે (ચોરાઈ જવાના કિસ્સામાં) અને ડુપ્લિકેટ આરસી બુક જારી કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવા માટે તમારી નજીકની આરટીઓનો સંપર્ક કરો. આરટીઓમાં નીચેના ડૉક્યૂમેન્ટ સાથે ફોર્મ 26 સબમિટ કરો:
- ઓરિજનલ આરસી બુકની કૉપી
- ટૅક્સ ચુકવણીની રસીદ અને ટૅક્સ ટોકન
- તમારા ટૂ-વ્હીલરની ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીની કૉપી
- ફાઇનાન્સર તરફથી એનઓસી (જો તમે તમારા ટૂ વ્હીલરની ખરીદી લોન પર કરી હોય)
- પીયુસી (પોલ્યુશન અંડર કંટ્રોલ) સર્ટિફિકેટ
- તમારું ઍડ્રેસ પ્રૂફ
- તમારી ઓળખનું પ્રૂફ
- પાસપોર્ટ સાઇઝના ફોટા
આશરે ₹300 ની ચુકવણી કરો, જેની તમને પહોંચ પાવતી આપવામાં આવશે, જેમાં તમને ડુપ્લિકેટ આરસી બુકની કૉપી તમારા ઘર પર પ્રાપ્ત થવાની તારીખ છાપેલી હશે.
તમે બાઇકની આરસી ઑનલાઇન કેવી રીતે ટ્રાન્સફર કરી શકો છો?
જો તમે કોઈ અન્ય રાજ્યમાં લાંબા સમય (એક વર્ષથી વધુ) અથવા કાયમી ધોરણે સ્થળાંતર કર્યું હોય, તો તમારે તમારી બાઇકના આરસીની ટ્રાન્સફર કરાવવાની રહેશે. તમારી બાઇકની આરસી ટ્રાન્સફર કરવાની પ્રક્રિયા સરળ છે:
- તમારી વર્તમાન આરટીઓમાંથી એનઓસી મેળવો.
- તમારી બાઇક/ટૂ-વ્હીલરને નવા રાજ્યમાં પરિવહન કરવાની વ્યવસ્થા કરો.
- નવા રાજ્યમાં તમારી બાઇકની નોંધણી માટે અપ્લાઇ કરો.
- રાજ્યના નિયમો મુજબ ચુકવણી કરો અને રોડ ટૅક્સ ભરો.
તમે બાઇકની માલિકી ઑનલાઇન કેવી રીતે ટ્રાન્સફર કરી શકો છો?
જ્યારે તમે સેકન્ડ-હેન્ડ બાઇક ખરીદી રહ્યાં હોવ અથવા તમારી બાઇક વેચી રહ્યાં હોવ, ત્યારે તમારે બાઇકની માલિકીની ટ્રાન્સફર પ્રક્રિયાને ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ. તમારી ટૂ-વ્હીલર ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીને પણ અપડેટ રાખવી જોઈએ. ખરીદદારે ટૂ-વ્હીલરની માલિકીની ટ્રાન્સફરની પ્રક્રિયા શરૂ કરવાની હોય છે. બાઇકની માલિકી ટ્રાન્સફર માટેના પગલાં અહીં આપેલ છે:
- ડિરેક્ટરેટ ઑફ ટ્રાન્સપોર્ટ ઑફિસ ખાતે નીચે જણાવેલ ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરો:
- આરસી બુક
- વીમા કૉપી
- એમિશન ટેસ્ટ સર્ટિફિકેટ
- વેચાણકર્તાનું ઍડ્રેસ પ્રૂફ
- ટૅક્સ ચુકવણીની રસીદ
- ફોર્મ 29 અને 30
- ખરીદદાર અને વેચાણકર્તાના પાસપોર્ટ સાઇઝના ફોટા
- ઉપરોક્ત ડૉક્યૂમેન્ટની ચકાસણી કરવામાં આવશે અને પછી અધિકારીઓ/રજિસ્ટ્રેશન અધિકારીઓ દ્વારા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે.
- આશરે ₹250 ની ચુકવણી કરો.
- ચુકવણીની રસીદ મેળવો.
- 'માર્ગ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલય' ની અધિકૃત વેબસાઇટની મુલાકાત લો.
- 'વાહન નોંધણી સંબંધિત સર્વિસ લિંક પર ક્લિક કરો'.
- આગામી સ્ક્રીનમાં ટ્રાન્સફર રજિસ્ટ્રેશન નંબર દાખલ કરો.
- 'આગળ વધો' બટન પર ક્લિક કરો.
- આગલી સ્ક્રીન પર, 'પરચૂરણ સેક્શન' પર ક્લિક કરો.
- રજિસ્ટ્રેશન નંબર, ચેસિસ નંબર, મોબાઇલ નંબર અને તમારા મોબાઇલ નંબર પર મોકલેલ ઓટીપી દાખલ કરો.
- 'વિગતો દર્શાવો' પર ક્લિક કરો.. આ બટન પર ક્લિક કરવાથી તમારા વાહનની સંપૂર્ણ વિગતો દર્શાવવામાં આવશે.
- તે પેજ પર, તમને 'માલિકીની ટ્રાન્સફર' નો વિકલ્પ મળશે.. વિકલ્પ પસંદ કરો.
- વાહનના નવા માલિકની વિગતો દાખલ કરો.
- ટ્રાન્સફર ફી ની રકમ તપાસો અને પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવા ચુકવણી કરવા માટે આગળ વધો.
આશા છે કે આ ડૉક્યૂમેન્ટ તમને ટૂ-વ્હીલર રજિસ્ટ્રેશન પ્રક્રિયા, બાઇકની આરસી બુકની વિગતો, ટૂ-વ્હીલરની આરસી બુક ખોવાઈ જાય તે પરિસ્થિતિમાં શું કરવું, આરસી બુક ટ્રાન્સફર કરવાની પ્રક્રિયા અને બાઇકની માલિકીને ઑનલાઇન ટ્રાન્સફર કરવા વિશે સમજાવવામાં મદદરૂપ નિવડશે. તમારા ટૂ-વ્હીલરના વેચાણ સમયે તમારી પાસે ટૂ-વ્હીલર ઇન્શ્યોરન્સ હોય તેની ખાતરી કરો. વધુમાં, ખાતરી કરો કે તમે
થર્ડ-પાર્ટી બાઇક ઇન્શ્યોરન્સની ઑનલાઇન ખરીદી કરો, જેથી તમે હંમેશા તમામ કાનૂની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરીને ઝંઝટ-મુક્ત પ્રક્રિયા અનુસરો.
તમારા વાહનના આરસી પર વિગતો બદલવા માટેના પગલાં શું છે?
કેટલીક પરિસ્થિતિઓમાં, તમારે તમારા વાહનના રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ પર ઉલ્લેખિત વિગતો બદલવાની જરૂર પડી શકે છે. આવા ફેરફારોના કેટલાક કારણોમાં તમારા વાહનમાંથી હાઇપોથિકેશનને દૂર કરવું, તમારી બાઇકના કલરમાં ફેરફાર, આરટીઓની મંજૂરીની જરૂર હોય તેવા ફેરફારો અથવા તમારા ઍડ્રેસ જેવી વ્યક્તિગત વિગતોમાં ફેરફાર પણ હોઈ શકે છે. આ તમામ પરિસ્થિતિઓમાં, તમારે સંબંધિત આરટીઓને સૂચિત કરવાનું રહેશે અને તે ફેરફાર કરાવવાનો રહેશે. જો કે, તે ફેરફાર ઑનલાઇન પણ કરાવી શકાય છે. તે આ પ્રમાણે કરી શકાય છે:
- તમારા આરસીમાં વિગતો બદલવા માટે, રોડ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલયની અધિકૃત વેબસાઇટ, વાહન નાગરિક સેવાની મુલાકાત લો.
- તમારી બાઇકનો રજિસ્ટ્રેશન નંબર દાખલ કરો અને 'આગળ વધો' પર ક્લિક કરો.
- ત્યારબાદ, 'બેસિક સર્વિસ' વિકલ્પ પસંદ કરો.
- તમારી બાઇકના ચેસિસ નંબરના છેલ્લા પાંચ અંકો દાખલ કરો અને તેને માન્ય કરો.
- ત્યારબાદ એક ઓટીપી જનરેટ થશે. ઓટીપી દાખલ કરો અને 'સબમિટ કરો' પર ક્લિક કરો.
- એકવાર આ ઉપરોક્ત વિગતોની ચકાસણી થઈ ગયા પછી, તમે તમારા આરસીને બદલવા માટે જરૂરી વિકલ્પ પસંદ કરી શકો છો.
- ઉદાહરણ તરીકે, તમારે તમારું ઍડ્રેસ બદલવું છે. હવે, તમારે 'સર્વિસની વિગતો' દાખલ કરવાની અને તમારી 'ઇન્શ્યોરન્સની વિગતો' પણ અપડેટ કરવાની રહેશે.
- આવશ્યક ફીની ચુકવણી બાદ, તમારે તમારા ડૉક્યૂમેન્ટ અપલોડ કરવાના રહેશે અને તમારી અપૉઇન્ટમેન્ટ શેડ્યૂલ કરી શકાશે.
તમારા વાહનના આરસીને કેવી રીતે સરન્ડર કરવું?
તમારા ટૂ-વ્હીલરના આરસીને સરન્ડર કરવું એ એવી પરિસ્થિતિઓમાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, જ્યારે તમારું વાહન ચોરાઈ જાય અને ક્યારેય પાછું ના મળે, ક્ષતિગ્રસ્ત થયું હોય અને રિપેર કરવું શક્ય ના હોય, વિવિધ કારણોસર ઉપયોગમાં લઈ શકાય એમ ના હોય અથવા સ્ક્રેપ કરવામાં આવ્યું હોય. તમારું આરસી સરન્ડર કરવાથી એ સુનિશ્ચિત થાય છે કે તમારું વાહન હવે કોઈ અલગ માલિકના નામે રજિસ્ટર્ડ નથી અને તેનો રજિસ્ટ્રેશન નંબર આરટીઓના રેકોર્ડમાં કૅન્સલ કરવામાં આવ્યો છે. આરસીને કેવી રીતે સરન્ડર કરવું તે અહીં આપેલ છે:
- તમારા આરસીને સરન્ડર કરવા માટે, રોડ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલયની અધિકૃત વેબસાઇટ, વાહન નાગરિક સેવાની મુલાકાત લો.
- તમારી બાઇકનો રજિસ્ટ્રેશન નંબર દાખલ કરો અને 'આગળ વધો' પર ક્લિક કરો.
- ત્યારબાદ, 'ઑનલાઇન સર્વિસ' વિકલ્પ પસંદ કરો અને 'આરસી સરન્ડર કરો' પર ક્લિક કરો.
- તમારી બાઇકના ચેસિસ નંબરના છેલ્લા પાંચ અંકો દાખલ કરો અને તેને માન્ય કરો.
- ત્યારબાદ એક ઓટીપી જનરેટ થશે. ઓટીપી દાખલ કરો અને 'સબમિટ કરો' પર ક્લિક કરો.
- એકવાર આ ઉપરોક્ત વિગતોની ચકાસણી થઈ ગયા પછી, તમે તમારા આરસીને સરન્ડર કરવા માટે જરૂરી વિકલ્પ પસંદ કરી શકો છો.
- હવે, તમારે 'સર્વિસની વિગતો' દાખલ કરવાની અને તમારી 'ઇન્શ્યોરન્સની વિગતો' પણ અપડેટ કરવાની રહેશે.
- આવશ્યક ફીની ચુકવણી બાદ, તમારે તમારા ડૉક્યૂમેન્ટ અપલોડ કરવાના રહેશે અને તમારી અપૉઇન્ટમેન્ટ શેડ્યૂલ કરી શકાશે.
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
-
આરસી નંબરનો ઉલ્લેખ ક્યાં કર્યો હોય છે?
વાહનના રજિસ્ટ્રેશન નંબર પર રજિસ્ટ્રેશનની વિગતોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે. દેશભરમાં એક ચોક્કસ પેટર્નનો ઉપયોગ એકસમાન રીતે કરવામાં આવે છે, જેમાં પ્રથમ બે અક્ષરો રજિસ્ટરકર્તા રાજ્યને દર્શાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, 'MH' મહારાષ્ટ્ર દર્શાવે છે, 'DL' દિલ્હી દર્શાવે છે અને તે જ રીતે અન્ય રાજ્ય દર્શાવાય છે. ત્યારબાદ રજિસ્ટરકર્તા આરટીઓનો આરટીઓ કોડ અને રજિસ્ટ્રેશન સિરીઝ આવે છે. છેલ્લા ચાર અંકો તમારા વાહનને પ્રદાન કરેલ અનન્ય નંબર છે. આની રેન્જ 0001 થી લઈને 9999 સુધી હોય છે. એકવાર તમામ નંબરોનો ઉપયોગ થઈ જાય પછી, નંબરોની આગળ એક અક્ષર લગાવવામાં આવે છે અને આ સિરીઝનો ફરીથી ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. વાહન રજિસ્ટ્રેશન નંબરના ઉદાહરણો: MH 04 AA 1234 અને DL 1 SEA 1234.
-
મારા વાહનની આરસીની માન્યતા શું છે?
તમારા નવા ટૂ-વ્હીલર માટે આરટીઓ દ્વારા જારી કરેલ સર્ટિફિકેટ 15 વર્ષ માટે માન્ય હોય છે. એકવાર આ સમયગાળો સમાપ્ત થયા પછી, 'ગ્રીન ટૅક્સ' ની ચુકવણી કરીને પાંચ વર્ષ માટે રિન્યુ કરી શકાય છે.
-
શું મારી બાઇકની વિગતો ઑનલાઇન તપાસવી શક્ય છે?
હા, પરિવહન સેવા વેબસાઇટની મુલાકાત લઈને તમારી બાઇકની રજિસ્ટ્રેશન વિગતો તપાસવી શક્ય છે. વૈકલ્પિક રીતે, તમે એમપરિવહન મોબાઇલ એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ કરીને પણ તેને તપાસી શકો છો.
-
શું હું મારી જૂની આરસી બુકને સ્માર્ટ કાર્ડમાં રૂપાંતરિત કરી શકું?
હા, જો તમારી જૂની આરસી બુક ફાટી ગઈ હોય, ઝાંખી પડી ગઈ હોય અથવા ખરાબ થઈ ગઈ હોય, તો નવા સ્માર્ટ કાર્ડ માટે વિનંતી કરવી શક્ય છે. આ માટે, ડુપ્લિકેટ આરસી માટેની વિનંતી આરટીઓને જરૂરી ફી અને ડૉક્યૂમેન્ટેશન સાથે સબમિટ કરવી આવશ્યક છે.
* સ્ટાન્ડર્ડ નિયમો અને શરતો લાગુ
ઇન્શ્યોરન્સ એ આગ્રહની વિષયવસ્તુ છે. લાભો, બાકાત, મર્યાદાઓ, નિયમો અને શરતો વિશે વધુ વિગતો માટે, કૃપા કરીને વેચાણ પૂર્ણ કરતા પહેલાં સેલ્સ બ્રોશર/પૉલિસી નિયમાવલીને કાળજીપૂર્વક વાંચો.
સર્વિસ ચૅટ: 
જવાબ આપો