ભારતમાં બાઇક અકસ્માત માટે ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો?

ભારત એક ગીચ વસ્તીવાળો દેશ છે, જેને કારણે દરેક વ્યક્તિને વાહન ચલાવવામાં થોડી મુશ્કેલી પડે છે. તેનું કારણ એ લોકો સાવચેત નથી એમ નથી, પરંતુ વાહનોની સંખ્યા ઘણી હોવાને કારણે છે. 2019 આંકડાઓ મુજબ, ભારતમાં કુલ 4,37,396 માર્ગ અકસ્માત નોંધાયા હતા, જેમાં 1,54,732 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો. આ આંકડાઓ ભયજનક છે તેમજ સૂચવે છે કે જો આપણાં વાહનને કે શારીરિક કોઈપણ નુકસાન થાય, તો તે માટે કોઈ પ્રકારનું બૅકઅપ હોવું જરૂરી છે. તેથી, જ્યારે પણ તમે બાઇક ખરીદો છો, ત્યારે બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ પણ ખરીદવો શ્રેષ્ઠ છે. તે માત્ર ફાયદાકારક જ નહીં પણ મોટર વાહન અધિનિયમ મુજબ તમારી પાસે ફરજિયાત ઓછામાં ઓછી હોવી જોઈએ એક ટૂ-વ્હીલર ઇન્શ્યોરન્સ 3rd પાર્ટી પૉલિસી હોવી ફરજિયાત પણ છે. જો તમે બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ કેવી રીતે કામ કરે છે અને બાઇક અકસ્માત માટે ઇન્શ્યોરન્સનો ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો તે જાણવા માંગો છો, તો આગળ વાંચો!

ભારતમાં બાઇક અકસ્માત માટે ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો?

જો તમને દુર્ભાગ્યે રસ્તામાં અકસ્માત થાય છે, તો તમારે ગભરાવું જોઈએ નહીં. તમારી પૉલિસી તમને આર્થિક મદદ આપવા માટે તૈયાર છે તે યાદ રાખો. તમારે માત્ર યોગ્ય પગલાંઓ અનુસરીને ક્લેઇમ કરવાનો રહેશે. બાઇક અકસ્માત માટે ઇન્શ્યોરન્સનો ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો તે વિશે જાણીએ તે પહેલાં, ચાલો આપણે બાઇક ઇન્શ્યોરન્સના ક્લેઇમના પ્રકારો વિગતવાર ચર્ચા કરીએ.

બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમના પ્રકારો

Basically, bike insurance claims are of two types:

1. કૅશલેસ ક્લેઇમ

અનિલને અકસ્માતમાં તેની બાઇક ક્રૅશ થઈ ગઈ. તેઓ તેમની બાઇકને રિપેર કરવા માંગે છે પરંતુ કોઈપણ પ્રોફેશનલ રિપેરકામની દુકાન વિશે જાણતા નથી. તેથી, તેઓ તેમના ઇન્શ્યોરન્સ પ્રદાતાનો સંપર્ક કરે છે જેમની પાસે વિવિધ બાઇક રિપેર દુકાનો સાથે ટાઇ-અપ છે. અનિલને માત્ર એક નાની ફરજિયાત કપાતપાત્ર રકમ ચૂકવીને પોતાની બાઇકને રિપેર કરાવવામાં આવે છે; બાકીની રકમ પ્રદાતા દ્વારા સીધી રિપેર દુકાનને ચૂકવવામાં આવી હતી. આવી પરિસ્થિતિ, કે જેમાં ઇન્શ્યોરન્સ લેનારે રિપેરિંગની દુકાનને સંપૂર્ણ રકમ ચૂકવવાની જરૂર પડતી નથી, તેને કૅશલેસ ક્લેઇમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

2. રિઇમ્બર્સમેન્ટ ક્લેઇમ

અનિલના મિત્ર કપિલે રિપેરની દુકાન જાણતા હતા, તેથી તેમણે અનિલને તે દુકાન પર તેમની બાઇકને રિપેર કરાવવાની સલાહ આપી હતી. અનિલ તેમની બાઇક લીધી અને તેમની ક્ષતિગ્રસ્ત બાઇકને રિપેર કરાવી દીધી, અને તેમણે દુકાનમાંથી બિલની ચુકવણી પોતાના ખિસ્સામાંથી કરી હતી. ત્યારબાદ, તે તમામ જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ અને દુકાનમાંથી મેળવેલ બિલ સાથે ક્લેઇમ ફાઇલ કરે છે. ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીએ અનિલને પૈસાની ભરપાઈ કરી. ચુકવણી પ્રથમ તમારા દ્વારા કરાયા બાદ વળતર માટે ક્લેઇમ કરવાની આ પદ્ધતિને રિઈમ્બર્સમેન્ટ એટલે કે વળતર ક્લેઇમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આમાં, ઇન્શ્યોરર દ્વારા તમને કવરેજ મર્યાદા કરતાં વધુ ચુકવણી કરવામાં આવશે નહીં.

બાઇક અકસ્માત માટે ઇન્શ્યોરન્સનો ક્લેઇમ કેવી રીતે કરવો તેની પ્રક્રિયા

1. થર્ડ-પાર્ટી ક્લેઇમ

1. જો તમારો અન્ય વાહન સાથે અથડાવાને કારણે અકસ્માત થાય છે, તો પોલીસ અને ઇન્શ્યોરરને તે વિશે જાણ કરો.
2. જો ક્ષતિ તમને થઈ હોય, તો અન્ય પાર્ટીની વિગતો મેળવો અને થર્ડ-પાર્ટી ક્લેઇમની પ્રક્રિયા કરો.
3. ક્લેઇમની નોંધણી બાદ તેને મોટર ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ ટ્રિબ્યુનલ કોર્ટમાં મોકલવામાં આવશે.
4. વધુ નિરીક્ષણ બાદ, ટ્રિબ્યુનલ કોર્ટ દ્વારા ચૂકવવાપાત્ર રકમ નક્કી કરવામાં આવશે.

2. કોમ્પ્રિહેન્સિવ ઇન્શ્યોરન્સ

1. જો બાઇકને અકસ્માતમાં અથવા કુદરતી આપત્તિમાં નુકસાન થયું હોય, તો સૌ પ્રથમ તે વિશે ઇન્શ્યોરરને જાણ કરો.
2. જો નુકસાન અકસ્માતને કારણે થયું છે, તો એફઆઇઆર પણ નોંધાવો.
3. એકવાર ઇન્શ્યોરરને જાણ કર્યા પછી, નુકસાનનું નિરીક્ષણ કરવા માટે સર્વેક્ષક મોકલવામાં આવશે.
4. આ પછી; ઇન્શ્યોરર દ્વારા બાઇકના રિપેરિંગનું કાર્ય શરૂ કરવામાં આવશે. જો તમે તમારી પસંદગીના સ્થળે રિપેરિંગ કરાવવા માંગો છો, તો તેની ચુકવણી તમારે કરવાની રહેશે, જેની ભરપાઈ પછીથી કરવામાં આવશે. જો તમે ઇન્શ્યોરર દ્વારા પસંદ કરેલી દુકાને રિપેરિંગ કરાવો છો, તો તમારે તમારા તરફથી કોઈ શુલ્ક ચૂકવવાની જરૂર નથી.

બાઇક અકસ્માત ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ પ્રક્રિયા માટે જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ

અકસ્માતના કિસ્સામાં ક્લેઇમ માટે નીચે મુજબના ડૉક્યૂમેન્ટ જરૂરી છે, જ્યારે તમારી પાસે હોય બાઇક વીમો:

1. ક્લેઇમ ફોર્મ
2. નોંધણી
3. ટૅક્સ ચુકવણીની રસીદ
4. ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ
5. એફઆઇઆરની કૉપી
6. ઇન્શ્યોરન્સ ડૉક્યૂમેન્ટ
7. રિપેર બિલ

નોંધ: આઇડીવી રકમ પ્રાપ્ત થવામાં લગભગ 3-4 મહિનાનો સમય લાગી શકે છે, તેથી ધીરજ રાખો. તમને જે વચન આપવામાં આવ્યું હતું તે ચૂકવવામાં આવશે!

બાઇક ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ નકારવાના સામાન્ય કારણો

1. પૉલીસીની સમાપ્તિ

ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીની સમયસીમા સમાપ્ત થયા પછી ક્લેઇમ ફાઇલ કરવો.

2. અપૂર્ણ દસ્તાવેજીકરણ

FIR, રિપેર બિલ અથવા ક્લેઇમ ફોર્મ જેવા તમામ જરૂરી ડૉક્યૂમેન્ટ સબમિટ કરવામાં નિષ્ફળતા.

3. પૉલિસીની શરતોનું ઉલ્લંઘન

ગેરકાયદેસર ફેરફારો અથવા બિન-સ્વીકૃત ઉપયોગ જેવી પૉલિસીની શરતોનું ઉલ્લંઘન કરતી પ્રવૃત્તિઓમાં શામેલ થવું.

4. ક્લેઇમ ફાઇલ કરવામાં વિલંબ

ઘટના પછી નિર્ધારિત સમયની અંદર ઇન્શ્યોરન્સ કંપનીને જાણ ન કરવી.

5. માન્ય લાઇસન્સ વગર રાઇડિંગ

જો અકસ્માતના સમયે રાઇડર પાસે માન્ય ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ ન હોય તો ક્લેઇમ નકારવામાં આવે છે.

6. પ્રભાવ હેઠળ ડ્રાઇવિંગ

જો ચાલક દારૂ અથવા ડ્રગ્સના પ્રભાવ હેઠળ હોય ત્યારે અકસ્માત થયો હોય તો ક્લેઇમ નકારવામાં આવે છે.

7. ખોટા ક્લેઇમ

ક્લેઇમની રકમમાં વધારો કરવા માટે ખોટી માહિતી પ્રદાન કરવી અથવા અતિશયોક્તિપૂર્ણ નુકસાન પ્રદાન કરવું.

8. ઇન્શ્યોરન્સ વગરના ઍડ-ઑન

વૈકલ્પિક ઍડ-ઑન દ્વારા કવર કરવામાં આવે છે પરંતુ પૉલિસીમાં શામેલ નથી તેવા નુકસાનથી નકારવામાં આવી શકે છે.

9. કવરેજની બહારનું નુકસાન

સામાન્ય ઘસારો અથવા ઇલેક્ટ્રિકલ સમસ્યાઓ જેવા પૉલિસીમાંથી બાકાત કરેલા નુકસાન માટે ક્લેઇમ કરવાનો પ્રયત્ન કરવો.

10. બિન-સ્વીકૃત હેતુઓ માટે વાહનનો ઉપયોગ

પૉલિસીમાં જાહેર કર્યા વિના વ્યવસાયિક હેતુઓ માટે ખાનગી બાઇકનો ઉપયોગ કરવો.

11. અગત્યની માહિતી જાહેર ન કરવી

પૉલિસી ખરીદતી વખતે અથવા રિન્યુ કરતી વખતે મહત્વપૂર્ણ માહિતીને છુપાવવી.

12. પહેલેથી હોય તેવા નુકસાન માટે ક્લેઇમ કરવો

વર્તમાન પૉલિસીના સમયગાળા પહેલાં થયેલા નુકસાન માટે ક્લેઇમ સબમિટ કરવો. યોગ્ય ડૉક્યૂમેન્ટેશન, સમયસર રિપોર્ટિંગ અને પૉલિસીની શરતોનું પાલન કરવાથી આ અસ્વીકારને ટાળવામાં મદદ મળી શકે છે.

વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો

1. ક્લેઇમ ક્યારે નકારવામાં આવી શકે છે?

ઇન્શ્યોરન્સ ક્લેઇમ અનેક પરિસ્થિતિઓ હેઠળ નકારી શકાય છે, જેમ કે:

1. પ્રદાન કરેલી માહિતી ખોટી હોવાની ઇન્શ્યોરરને જાણ થાય.
2. જો વાહન ચાલક દ્વારા ડ્રગ્સના પ્રભાવ હેઠળ અકસ્માત થાય.
3. જો તમારી પાસે વાહન ચલાવવાનું લાઇસન્સ ન હોય.
4. જો નિર્ધારિત સમયમાં ઘટનાની જાણ કરવામાં ન આવી હોય.
5. જો રિપેરિંગનો ખર્ચ બાઇકના ડેપ્રિશિયેટેડ ખર્ચ કરતાં વધુ હોય.

2. શું ઇજાના કિસ્સામાં મારે મેડિકલ રસીદ રજૂ કરવાની રહેશે?

હા, જો કોઈ અકસ્માતમાં તમને ઇજા થાય છે, તો ક્લેઇમનું વળતર મેળવવા માટે તમારે મેડિકલ સ્લિપ રજૂ કરવાની રહેશે.